Водгукі на вершы беларускіх паэтаў

Водгук на паэму Францішка Багушэвіча "Кепска будзе!"

Июл/10

06

Яшчэ не ацэнена

Паэма Францішка Багушэвіча «Кепска будзе!» — самы буйны паэтычны твор пісьменніка, які праўдзіва расказвае аб жыцці народаў Расіі і Беларусі, аб цяжкай долі прыгонных сялян. Паэма вельмі цікавая, адметная, яна не падобная да твораў В. Дуніна-Марцінкевіча ці Паўлюка Багрыма. Паэме не ўласцівыя сродкі рамантызму, а, наадварот, ей характерны фальклорныя матывы, якія Багушэвіч пераасэнсоўвае і паказвае, што трагічны лес чалавека з народа залежыць не ад таго, што ён няўдачлівы, што яму не шанцуе ў жыцці, а ад сацыяльных умоў. Багушэвіч сцвярджае, што лес Аліндаркі ў гэтай паэме — не выключэнне, ён звычайны, тыповы для працоўнага чалавека, у ім увасоблена цяжкая доля ўсяго народа.
Пiсьменнік раскрывав характар Аліндаркі, нараджэнне якога прынесла ў сям'ю сапраўднае гора. У даўнейшыя часы існавала павер'е аб тым, што чалавек, які нарадзіўся ў «марцы», будзе нешчаслівым, бо сакавік — месяц дрэнны. Ды і ўвогуле, калі наступала вясна, пачынаўся голад і цяжкія хваробы, ад якіх людзі мерлі як мухі. Мабыць, гэта павер'е і легла цяжкім бярэмем на лес Аліндаркі, які рана застаўся сіратою. Хлопчыка бярэ на гадаванне жанчына, якая праз нейкі час памірае. Але ўрэпіце Аліндарка пападае ў добрыя рукі ад наго селяніна. Гэты чалавек вырасціў чулага, мужнага, працавітага, з добрай душой хлопца. Жыццёвыя абставіны складваюцца так, што Аліндарка трапляе ў турму, але на дапамогу прыходзіць яго айчым, які пасля доўгіх хаджэнняў па кабінетах атрымоўвае каштоўны ліст, і хлопец вяртаецца ў вёску. Вобраз Аліндаркі яркі і запамінальны. Ф. Багушэвічу ўдалося стварыць нацыянальны характар.
У паэме «Кепска будзе!» Багушэвіч паказаў не толькі бяду-гора беларускага народа, які ўсё свае жыццё працуе і за гэта нічога не атрымоўвае, акрамя пакутаў, але і тое, што свабода з'яўляецца самым дарагім набыткам чалавека. У канцы твора гучыць надзея на лепшае жыццё, якое народ заслугоўвае.